Haydi Tadım'a...

 

Puroda tadım, tüttürmeye başladıktan hemen sonra, sık sık duymaya başladığımız bir kavram. Ve fakat, ne kadar fazla duysak da, ben, başlarda bir o kadar da bocaladığımız bir konu olarak görüyorum. Neticede, evvelki makalelerimde de bahsetmiştim, puromuzun tadını maalesef bir yemekten aldığımız tat gibi kolayca değerlendiremeyebiliriz.

 

Tabii bu arada, tadım var, tadım var. Arkadaşlarla beraber, herkesin farklı purolar içtiği bir ortamda yaptığınız tadımla, kendi başınıza, daha dingin bir kafa ve dikkat dağıtıcı etkenlerin olmadığı bir zamanda tadım yapmak, aynı puro için bile olsa, farklı sonuçlar verecektir. 

 

Şimdi ben, "Tadım"a biraz daha metodik olarak yaklaşarak, "tadım için tadım"ı, öğrendiğim ve kendi tadımlarımda da kullandığım, 3 adım ile anlatmaya çalışacağım.

 

Bu arada aşağıdaki yazdıklarımı okumadan evvel, eğer okumaydıysanız, daha evvel paylaştığım, "Puronuzdan tat almak"  ve "Puronuzun lezzeti" makalelerini okumanızı tavsiye ediyorum. Okuduysanız bile, bilgi tazelemekten bir zarar gelmez. Ayrıca, referans tatlar için, Puro Lezzet Çarkı'nı bulabileceğiniz "Tadı Damağınızda Kalsın" makalesine de bakabilirsiniz.

 

Biraz evvel yukarıda bahsettim ya, bulunduğunuz ortam bile, o purodan alacağınız tadı etkileyecek. Madem şimdi tadım için tadım yapıyoruz; o zaman ortamımızı buna göre ayarlamamız lazım. Bir kere, ağız tadımınızı mümkün olduğu kadar nötral duruma getirmemiz lazım. Yani, şimdi, herhangi bir içeceği(su ve elma suyu hariç) kahve, diğer meyve suları, alkol vs. gibi ağız tadımızı değiştirecek içecekleri bir süreliğine kenara koyacağız. Yine bu süre zarfı içinde, fındık, fıstık yada diğer tat farklılıkları oluşuturabilecek yiyecekleri de bir kenarda tutacağız. Bu fiziki şartları ayarladıktan sonra, tadım süresince, herhangi bir kafa karışıklığı yaratacak yada dikkat dağıtacak, telefon, televizyon vs. gibi dış etkenleri de bertaraf etmemiz gerekiyor. Önemli bir nokta; dingin bir kafayla, ruhen rahat bir anımızda tadım yapmak da, en sağlıklı sonuçları almamıza fayda sağlayacaktır.

 

Puromuzu yaktıktan sonra gelen ilk adıma geçmeden önce, her zaman yaptığımız gibi, puromuzun, önce gözümüze ve tenimize nasıl hitap ettiğine bakmamız gerekiyor. Görünüşü, dokusu nasıl? Sonra kokusu nasıl? Dolgu nasıl kokuyor, sargı yaprağı nasıl kokuyor? Puro sıkı mı sarılmış, yoksa yumuşak mı? Şapka kısmını kesip, içimize çektiğimizde hava akımı nasıl, tıkanıklık var mı? Ve son olarak da, yakmadan evvel damağımızda nasıl bir tat bırakıyor? Bunların hepsi, puromuzu tüttürmeye başlamadan evvel, dikkat edilmesi ve not alınması gereken noktalar. 

 

Peki sonrasındaki adımlar neler?

 

1. Adım: GÖZLEM

Puromuzu yakıp, tüttürmeye başladıktan sonra, gözlemlememiz gereken birkaç nokta var. Bunlar:

 

• Yanma kalitesi: Düzgün yanan purolar, barındırdıkları tatları, üreticinin almamızı istediği, en doğru şekilde almamızı sağlayacaktır. Ayrıca, puronuzun çok harlı yanması da, tadı bozacağı için, tüttürme keyfinizi azaltan etkenlerden biri olacaktır. Puronuzu, sigara gibi sürekli ağzınıza götürmemek bu riski azaltacaktır. Kendi kendine çok sık mı sönüyor, yoksa yanışı sürekli mi?

• Puronuzun külü: Puronuzun külünün, size en başta çok fazla şey ifade etmediğini düşünebilirsiniz. Fakat puroda kül, bence en fazla dikkat edilmesi gereken noktalardan biri. Renginden, uzunluğuna kadar, purodan aldığınız lezzete ve keyife ne kadar etki edeceğini tahmin bile edemezsiniz. Bu yüzden yine, puronuzun külünü, sanki sigara külüymüş gibi silkelemektense, kendiliğinden düşmesine özen göstermeliyiz. Kendi kendine düşene kadar kül, puronuzun seviyeli yanmasına, ve tam tat almanıza yardımcı olacaktır. Külünüzün rengi, tütünün yetiştiği toprağın, ne kadar kaliteli olup olmadığı hakkında bilgi verecektir. Kül konusundaki detayları "Külün önemi" başlıklı makaleden okuyabilirsiniz.

• Yanıkkenki hava akımı: Puronuz yanık haldeyken, yanmadan evvelki hava akımını sağlaybiliyor mu yoksa, tıkanıyor mu?

• Duman: Dumanlı bir puro mu, yoksa tüttürürken asgari duman mı çıkartıyor? Fazla duman çıkartıyorsa, harlı mı yanıyor?

 

Bunları en doğru şekilde gözlemleyebilmek için, size tavsiyem, puronuzu tek oturuşta bitirmeniz. Dolayısıyla, tadım yapacağınız puronuzu, olan zamanınıza göre seçmenizde fayda var. Tek oturuşta, hem gözlemlemeniz gereken noktalardaki değişiklikleri yakalayacak, hem de puronuzun size, tam olarak vermek istediği tat harmonisini yakalayacaksınız. En önemlisi, puronuzun sonunda damağınızda oluşacak, Bitiş Tadını yakalayabileceksiniz. Damağınızda kalan bu Bitiş Tadı, puro bittikten sonra bile, damağınızda farklılaşarak, olgunlaşabilecektir.

 

2. Tanımlama ve Karşılaştırma

Bu adımda yapmamız gereken, puromuzu tüttürürken, onun bize sunduğu tatları en doğru şekilde tanımlamak olacak. Bu noktada, tecrübe ettiğiniz diğer tatlar sizin yardımınıza koşacak. Puronuzdan aldığınız tatları, daha evvel yediklerinizden yada içtiklerinizden aldığınız tatlarla anlatabilir ve o şekilde tanımlayabilirsiniz. Puro Lezzet Çarkı, size bu konuda oldukça iyi bir referans olacaktır. Aynı zamanda, tüttürdüğünüz puronun tadını, daha evvel tüttürdüğünüz purolarla karşılaştırma yaparak da anlatabilmek mümkün. Mesela aynı marka içinde bile Dominik Cumhuriyeti tütünüyle sarılan bir puro, Nikaragua tütünüyle sarılan puroya nazaran daha az baharatlı olacaktır. Bu tarz karşılaştırmalar, size de, ileriki puro seçimlerinizde ışık tutacaktır. 

 

3. Değerlendirme

Üçüncü ve son adımımız, yukarıda bahsettiğim ilk iki adımdaki bulgularımızı, kendi skalamıza göre bir değerlendirmeye tabii tutmak olacak. Bu değerlendirme neticesinde, tüttürdüğümüz puronun kendi gözümüze, tenimize ve de damak tadımıza, ne kadar hitap ettiğini puanlayacağız. Farklı tadıcılar, farklı skalalar kullanmakla beraber, size örnek olması açısından, aşağıda birçok puro dergisi tarafından norm kabul edilen, bir puanlama tablosu paylaşıyorum.

 

Aslında tadım hem bu kadar kolay, hem de değil. Ne kadar fazla "tadım" yaparak, puro tüttürürseniz, bu iş o kadar kolaylaşacaktır. Bir de asıl bunların yanında, yukarıdakilerin hepsini, ileride, tek tek, her puro için, hafızanızı zorlayarak hatırlamak yerine, size rahatlık yaratması açısından, bir yerlere not almanız, size olan son tavsiyem. 

 

Şimdiden keyifli tadımlar, ve keyifli tüttürmeler...