Bitki deyip geçmemek lazım...

 

Tütün de neticede bir bitki ama tarih içinde her zaman önemini korumuş bir bitki. İnsanlar yeni bir bölgeye yerleşirken üretimi ve ticaretiyle o bölgenin kalkınmasında önemli rol oynadığı zaman çok olmuş. Peki her tütün biz puro severlerin değerli purolarını sarmak için kullanılabilir mi?

 

Tütün bitkisinin ilk çıkış yeri Latin Amerika, hatta Küba’dan evvel Ekuador ve Peru’nun dağlık kısımları. Patlıcan, petunya, domates gibi bitkiler de aslında botanick biliminde tütün familyası altında kabul ediliyor. Lakin bu familyadan tüttürülebilecek yalnızca iki tütün bitkisi mevcut – Nicotiana Rustica Linnaeus ve Nicotiana Tabacum Linnaeus. Günümüzde sigara dahil hemen hemen bütün tüttürülen ve içilen  tütün ürünlerinde kullanılanı ise Nicotiana Tabacum. Tütünün sigara mı yoksa puro için mi kullanılabileceğine ise bu bitkinin Tabacum’un farklı aile bireyleri.  Bunlardan sarı(blonde), oryental(oriental) tütün olarak bilinenleri ağırlıklı sigara için kullanılırken, esmer/kara(black) tütün olarak bilinenleri puro için kullanılıyor.

 

Bugün ise farklı aromalarda ve tatlarda  purolar için üretilen Tabacum’un türevleri sıcak ve nemli iklime ve volkanik topraklara sahip dünyanın farklı ülkelerinde üretilmekte. Aslında basitçe beş ana coğrafi yöre ve beş ana tütün tipinden bahsedebiliriz. Bunların dışında kalanlar, farklı denemeler, aşılamalar neticesinde ortaya çıkan türevleri oluyor.

 

• Bahia: Brezilya’da üretilen ve bilinen en eski saf tütün tohumlarından biri.

 

• Broadleaf: Özellikle Amerika’da yaygın olarak yetiştirilen bu türün asıl çıkış yeri And Dağları bölgesidir.

 

• Habanesis Hybrids: 1534 yılında Meksika’dan Küba’ya getirilen ve burada meşhur Küba tütünün bazını oluşturan tür.

 

• San Andres Negro: Meksika’da Aztekler tarafından yetiştirilen tür.

 

• Sumatran: Bir Endonezya adası olan Sumatra’da ilk olarak yetiştirilmeye başlanan tütün türü.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yukarıda da bahsettiğim gibi bu ana türler dışında kalan ve bugün yaygınca kullanılan tütün türleri, yukarıdaki beş ana türden türetilen tütün bitkileridir. Bunlara da değinmek gerekirse:

 

• Arapiraca: Brezilya’da yetiştirilen ve Bahia’dan türemiş olan tütün.

 

• Besuki: Endonezya’nın Jember bölgesinde yetiştirilen, Erken ve Geç Hasat olarak iki türe sahip olan tütün türü.

 

• Broadleaf: Amerika’da Connecticut’ın Windsor  bölgesinde güneş altında yetiştirilen, bitkinin tümünün kesilmesiyle hasat edilen(stalk-cut) ve Maduro purolarda sıklıkla kullanılan tür.

 

• Kamerun(Cameroon): Önce 1950’li yıllarda yetiştirilmeye başlanan ve sonrasında 90’larda tekrardan eski gücüne kavuşturmak için canlandırılan tür. Bu tür ilk defa Kamerun dışında 2003 yılında Ekvador’da yetiştirilmeye başlanmıştır.

 

• Connecticut Shade:  1906 yılından beri Connecticut River Valley bölgesinde sargı yaprak olarak kullanılmak üzere gölgede yetiştirilen tür. Bu bitkinin tohumları Ekvador ve Honduras başta olmak üzere hemen hemen heryerde yetiştirilmekte.

 

• Connecticut Sun-Grown: Kökü 1870’lerden gelen Küba tohumlarına dayanan ve güneş altında yetiştirilen tür.

 

• Corojo: 1940’larda özellikle sargı yaprak için Küba’da Criollo’dan 1997 ‘ye kadar yetiştirilen ve sonrasında zararlılara ve hastalıklara karşı daha dayanıklı olan türlerin yerini aldığı tütün. Honduras ve Nikaragua’da da oldukça yaygın yetiştirilir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• Corojo’99: 1999 yılında yine Küba’da sargı yaprak için türetilen tür. Şu an Ekuador ve diğer ülkelerde de yetiştirilmekte.

 

• Criollo: Küba’nın 1941 yılında üretilen safkan tütün türü. Bugün Honduras ve Nikaragua başta olmak üzere yaygın olarak diğer ülkelerde de yetiştiriliyor.

 

• Criollo’98/Criollo’99: 1998 ve 1999 yıllarında zararlılara ve hastalıklara daha dayanıklı olsun diye safkan Criollo’dan türetilen tütünler.

 

• Habana 2000: 1992 yılında Corojo yerine, hastalıklara ve zararlılara daha dayanıklı olarak yetiştirilen tür. 1996 yılında Nikaragua’da yetiştirilmeye başlandığında ünü daha da artmıştır. Günümüzde Honduras ve Meksika’da da yetiştirilmekte.

 

• Isabela: Hafif özelliğe sahip olan ve Filipinler’de yetiştirilen tür.

 

• Mata Fina’Mata Norte/Mata Sul: Brezilya’da Bahia’dan türetilmişlerdir.

 

• Olor: Dominik Cumhuriyeti’nin safkan tütün türü. Oldukça hafif bir türdür.

 

• Piloto Cubano: 1960 yılından beri Küba’dan getirilen ve Dominik Cumhuriyeti’nde yaygınca farklı türlerde de yetiştirilen tütün.

 

• San Andres: Meksika’da San Andres vadisinde, tarihi tohumlardan üretilen tür. Bugün özellikle Kosta Rika’da da yetiştirilmekte.

 

• San Vicente: Küba’da San Vicente çiftliğindeki yetiştirilen tütünlerin tohumlarından Dominik Cumhuriyetin’de yetiştirilen tür. Küba’daki Piloto Cubano’ya göre daha hafif ve tatı daha zayıftır.

 

• Sumatra: Endonezya menşeli ama günümüzde Ekvador ve Meksika ağırlıklı hemen hemen heryerde yetiştirilen tütün.

 

• Tembakau Bawah Naungan(NBT): 1980’lerden beri Endonezya’da gölgede sargı yaprağı için üretilen ve Besuki ve Connecticut kırması bir tür.

 

• Vorstenlanden(VBN): Endonezya’nın Jawa adasında gölgede yetiştirilen ve sargı yaprağı olarak kullanılan tür.

 

Tütün türlerinin yukarıdakilerle sınırlı kalmayacağı, bazılarının daha evvel olduğu gibi yerlerini başka türlere bırakacağı aşikar. Halihazırda üreticiler farklı tat ve aroma yakalamak için zaten deneylerine devam ediyorlar. Bu da biz puro severler için sürekli yeni tatlar deneyeceğimiz anlamına geliyor.

 

Herkese keyifli tüttürmeler.