Nemi Anlamak

Purolarımızı saklarken dikkat etmemiz gereken hepi, topu iki tane önemli değer var. Bunlardan biri ve daha önemlisi nem, ikincisi de sıcaklık - hem humdior içi, hem de humidor dışı. Geçtiğimiz haftalarda bu konuda, farklı takipçilerden, farklı şekilde ama aynı mantığa dayalı, birkaç soru aldım. Genel olarak soruların ortak noktası, humidor içi nem ve sıcaklık kaç olmalıdır, hava aynı kalsa da, havanın nemi değişir mi ve humidorları ne tür ortamlarda saklamak doğrudur? Sanırım, kendi bilgime dayanarak onlarla paylaştığım bilgileri, herkese faydalı olabilmesi açısından, burada da paylaşmak doğru olacak.

Öncelikle ne ölçüyoruz:

Ölçtüğümüz iki şey var; biri göreceli(bağıl nem), diğeri ise hava sıcaklığı. Hava sıcaklığı ne kadar kolay bir terim olsa da, bağıl nem bazen o kadar karmaşıklaşabiliyor. Fizik yada kimya okuyanlar bağıl nemin terim anlamının, havanın belirli bir sıcaklıkta taşıyabileceği nem miktarının, yüzde olarak ne kadarını taşıdığı olduğunu hatırlayacaktır. Bundan yola çıkarak da rahatlıkla, higrometremizin sıcaklığa bağlı olarak, bize yüzde olarak bu oranı verdiğini söyleyebiliriz. Burada hassas nokta, belirli bir sıcaklıktaki nem oranı.

Peki sıcaklık ve nemin ilişkisi nasıl oluyor ve bu ikiliyi ne şekilde dengelemek faydalı olacaktır? İşin en basit kuralı aslında şu: Yüksek dereceli sıcak hava, daha fazla nem tutabilir. Yani örneklersek, 20C derece bir hava yaklaşık 17gr su buharı tutabilir. Lakin, 0C derece hava sadece, yaklaşık 5gr su buharı tutabiliyor. Bu sayısal örneklerden yola çıkarak, 0C bir sıcaklıkta higrometre %75 oranını ölçerken, havadaki nem miktarı 3,5gr iken, 20C derecedeki havanın nem oranı yine higrometre %75'i gösterirken yaklaşık 13gr olacaktır. Yani sıcak havada nemi daha çok hissediyor olacağız.

Peki bunlar humidorumuzun durması gereken yer ve şartları hakkında ne söylüyor? Öncelikle, humidorumuzun - özellikle de sıcaklığı ayarlanabilen buzdolabı benzeri humidorlar(Liebherr ZKES453 gibi) ise - bulunduğu ortamın nem ve sıcaklığı, humidorun iç sıcaklığı ve nem oranından çok farklı olmaması gerekir. Neden? Çünkü yaklaşık 18C derece iç sıcaklığa sabitlenmiş bir humidorun kapağı, 25C derece oda sıcaklığına sahip bir ortamda açılırsa, dışarıdaki yüksek nemli sıcak havanın içeri girmesi sıkıntı yaratacaktır. Yüksek nem oranına sahip sıcak havanın, buzdolabına girip soğuması neticesinde tutamadığı nem, buzdolabının iç duvarlarına ve tabii ki de purolarımızın üzerine yağacaktır. Bunu buzdolabı duvarlarının iç cidarlarındaki su damlacıklarından rahatlıkla anlayabiliriz. Bu da, puroların nem oranlarının kısa süreli değişime uğramasına sebebiyet verir ki, bu tarz anlık değişimler pek tercih edilmez.

Bu noktada, makalenin başındaki sorulardan biri olan, humidoru nerede tutmak doğrudur, sorusuna yanıt, soğutulmuş bir humidoru, nem oranının düşük(%40 ve altı) olduğundan emin olmadığınız sıcak bir ortamda tutmamak gerekir. İkinci olarak, daha da doğru olan, humidor ve dış sıcaklık farkı ne kadar az ise, humidorumuz için bulunduğu ortam,o kadar sağlıklı olacaktır.

Bunun dışında akıla yine, makalenin başındaki diğer soru geliyor; o zaman, puroları hangi nem ve sıcaklıkta saklamak doğru?

Burada, işin içine biraz tercihler giriyor ama yine de yukarıdaki denklemleri göz önünde bulundurarak. Eski makalelerimden birinde, yıllandırmak istediğimiz puroların mümkünse yaklaşık 18C derece sıcaklıkta ve nispeten daha düşük nem oranlarında(%68 civarı) saklanması gerektiğinden bahsetmiştim. Bunun sebebi, sarım sonrası yaprağın neminin çabuk gitmemesi için yaklaşık 16C derecelik odalarda bekletilmesi ile aynı; yaprağın içindeki suyun çabuk havaya karışmadan, yaprağın içindeki aromaları tutabilmesi ve geliştirebilmesi. Düşük nem oranı ise, küfe karşı alınan bir önlem. Aynı şekilde, daha kısa sürede tüketilecek olan, yüksek sıcaklıklarda saklanan puroları da (20C derece civarı), biraz daha fazla nemle(%70-71) saklamak mümkün olacaktır.

Bu yukarıda verdiğim bilgiler dışında, sizden de, tecrübe ve tercihlerinize göre saklama koşullarınızı ve deneyimlerinizi duymak isterim. Umarım yardımcı olabilmişimdir.

Keyifli tüttürmeler...