Dumansız Hava Sahası Sosyal Medyaya mı Sıçrıyor?

Geçtiğimiz haftalarda, sağlıkla ilgili bazı kanun ve KHK'lerde değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildi. Kabul edilen teklifle televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde, sinema ve tiyatrolarda gösterilen eserlerde, internet, topluma açık olan sosyal medya ve benzeri ortamlarda tütün ürünleri kullanılamayacak, görüntülerine yer verilemeyecek.

​

Teklif sadece bu kadarla kalmıyor; tütün ürünlerinin paketlerinin yeniden düzenlenmesine, üzerinde yazacaklara ve gösterileceklere kadar bir seri düzenleme getiriyor. Tütün ürünleri paketlerinin tek tip olması şartı da bu işin tuzu biberi oluyor. 

​

Paketleme düzenlemeri bir yana, bu sosyal medya ve internet yasağı tam olarak ne demek? 

​

Öncelikle, yukarıdaki tasarıyı, daha evvel çıkan haberlerden biri ile ilişkilendirmek istiyorum. 02.09.2018'de euronews'un Türkçe internet sitesinde çıkan bir haber var. Ne diyor bu haber; televizyon ve radyo gibi bilindik medya üzerinden reklam olanakları yasaklanan tütün şirketlerinin sigaraya teşvik için, sosyal medyayı reklam amaçlı kullandığından bahsediyor. Instagram, Facebook ve diğer sosyal medya kaynaklarında, kullanıcı sayısı yüksek olan ve 'Fenomen' olarak görülen kişiler üzerinden nasıl reklam yapıldığını ve gençlerin bilinçaltını etkilemeye çalıştıklarından bahsediyor.

​

Belli ki yukarıda bahsettiğim bu bilinen üzerinden oluşturulmuş bir tasarı. Lakin, yine haber kanallarından takip edebildiğim kadar TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nun Cumhuriyet Halk Partili (CHP) üyesi Ali Şeker, çok geniş bir yasaklamanın söz konusu  olduğundan bahsediyor ve sıradan sosyal medya kullanıcılarının da ceza ile karşılaşabileceğini belirtiyor. Fakat yasanın uygulmasının da çok sıkıntılı olacağını ekliyor.

​

Teklif komisyondan geçti fakat daha henüz yasalaşmadı. Şimdi, yasalaştıktan sonra nasıl uygulanacak ve daha öncesinde farklı gelişmeler görecek miyiz, bilemiyorum. Fakat bu sıradan kullanıcıları da kapsayacağı için oldukça sıkıntı çıkartabilecek bir durum.

​

28.11.2018 Tarihli Ekleme

​

Sosyal medyada dumansız hava sahasına katan ve paylaşımları kısıtlayacak olan Sağlıkla İlgili Bazı Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 15.11.2018 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek, yasalaştı. İki gün evvel de 26.11.2018 tarihinde Cumhurbaşkanı'na gönderildi. 

​

Yasanın, tartışılan tütün ve tütün ürünleri için sosyal medya düzenlemesi şöyle:

​

MADDE 23- 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin altıncı ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(6) Televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde, sinema ve tiyatrolarda gösterilen eserlerde tütün ürünlerinin kullanılması ve görüntülerine yer verilmesi ya da internet, topluma açık olan sosyal medya veya benzeri ortamlarda ticari gaye ile veya reklam amacıyla tütün ürünlerinin kullanılması ve görüntülerine yer verilmesi yasaktır.

​

Hukukçu değilim ama bu sanki şahsi sosyal medya kullanıcılarını pek kapsamıyor gibi. Herhalde, ileriki günlerde daha detaylı bir şekilde ele alınıp, tartışılacaktır. ​

​

Keyifli tüttürmeler... en azından şimdilik...