Daha kalın puro, daha mı iyi?

Instagram hesabımdan, bu seneki Festival de Habanos’da duyurulan ve 2018’de çıkacak olan 3 Edicion Limitada’dan iki tanesinin(Romeo y Julieta Tacos ve H.Upmann Propios) düşük yüzük kalınlıklı olmasından duyduğum mutluluğu dile getirmiştim. Sonrasında da, bu yüzük çaplarının kalınlaşmasının nereye kadar devam edeceğini merak ediyorum, diye de eklemiştim. Bu yüzden de, özellikle Amerikan pazarında oldukça tercih edilen kalın puroların gelişimini biraz araştırdım.

Yüzük çapı yüksek puroların Amerika’da daha popüler olması 90’lı yılların sonuna, 2000’lerin başına denk geliyor. 2000’li yılların başında yazılmış olan makalelerin hemen, hemen, hepsi aynı soruyu soruyor: Bu moda kalıcı mı, geçici mi? Günümüze baktığımızda, aksesuar markaları bile sırayla, kalın puro kesebilsin diye özellikle geniş ağızlı, yeni model giyotin keserleri piyasaya sürdüklerine göre, pek geçici bir moda gibi durmuyor. Aksine, pazar payı olarak baktığımızda, Neptune Cigar Co.’nun yayınladığı satış verilerine göre, 2000’lerin başından, 2015’e kadar geçen sürede, satılan puroların ortalama yüzük çapı 5 birim yükselmiş ve 46’dan 51’e çıkmış durumda. Verileri elimde yok ama, geçen 2 senede bu ortalamanın düştüğünü pek sanmıyorum. Bunun yanında, yine aynı kaynağın verilerinden, Amerika’da 2015 yılında satılan 50 yüzük kalınlığı ve üstü puroların pazar payı %67, buna %11’lik gibi hatırı sayılır bir payla 60+’lar da dahil. Ayrıca 2000’lerin başında, %59 gibi bir paya sahip olan 33-50 yüzük çapına sahip puroların satış oranı 15 senede %33’e kadar gerilemiş durumda.

Hal Amerikan pazarında böyle iken, Küba purolarında durum nedir, diye düşünüyor insan. Habanos, kalın puro arenasına 2002 yılında Cohiba Siglo VI ile sağlam bir giriş yapıyor. Sağlam diyorum, çünkü kendime göre, hem lezzet, hem de kalınlık olarak sağlam bir giriş olduğunu haytırlıyorum. Kısa sürede çok sevildi bu vitola. Sonrasında, gerek farklı markalarda çıkardığı, gerek yeni seri üretim vitolalarda, gerekse Edicion Limitada’larda, kalınlık gittikçe arttı. Hatta, 2014 yılında ilk defa Cohiba Robustos Supremos EL ile 58 yüzük kalınlığına ulaştı, Habanos. Satış oranlarına bakınca da, Imperial Tobacco verilerine göre, 2013 yılı itibari ile, Habanos’un %50’den fazla satışını, 50+ yüzük kalınlığına sahip purolar oluşturmuş.

Peki ama, bu kalın vitolalar neden bu kadar popüler oldu? Farklı nedenler sıralanabilir:

Kalın puroların içinde daha fazla dolgu tütün olduğu için, daha kompleks ve farklı aromalar tecrübe ettiren harmanlar ve purolar üretmek mümkün oldu. Genelde puro kalınlaştıkça, sargı yaprağın aromaya katkısı azalıyor. Burada biraz şeytanın avukatlığını yaparsam, buna farklı bir yorum da ben getirebilirim. Üretim teknikleri geliştikçe, aynı metrekareden, daha fazla tütün elde etmek mümkün. Fakat bunu yaparken, yaprakların kalite ve aromasından kaybedebiliyorsunuz ve bunu dolgu tütünün miktarını arttırarak dengelemeye çalışıyorsunuz. Tabii, benimkisini sadece bir teori ama düşününce neden olmasın.
Kalın purolar daha az harlı yanıyor ve dolayısıyla tüttürme esnasında aroma kaybı daha az olabiliyor. Hele de, hararetli ve aceleci tüttürenlerdenseniz.
Bazıları da sadece ellerinde daha erkeksi ve güçlü bir duruş sağladıkları için tercih ediyor bu vitolaları. Bizim Duty Free’lerde, Wide Churchill’in en çabuk tükenen purolardan olduğunu düşününce, haksız bir neden sayılmaz sanki.

O zaman ikinci soru: Bu kalın purolar gerçekten daha mı iyi? Çoğu zaman paylaştığım gibi, bir puronun iyiliği, güzelliği biraz göreceli bir kavram. Tercih edilen aromalara ve tatlara göre, puronun iyiliği tartışılabilir. Ve fakat, Cigar Aficionado ve Cigar Journal gibi, puroların özellikle aromatik yönden uyum, ayrıca kompleks yapılarının da değerlendirildiği tadımlarından çıkan sonuçlara bakarsak, pazar payı düşük kalan bir panatela gibi ince puroların hala, kaslı kardeşlerine göre ortalama daha yüksek puan aldığını görüyoruz. Bunun en son örneği, Cigar Aficionado’nun 2017 yılında gerçekleştirdiği bütün tadımlarının değerlendirmesinde, Panatela vitolasının 89.7 puan ile en yüksek puan ortalamasını tutturması ama popüler 6x60 boyutlu vitolanın 87.7 gibi en düşük ortalamalar arasında kalması oldu. Aynı şekilde, başka kaslı bir vitola olan Toro’nun ortalama puanı 89.0 ile yine Panatelanın gerisinde kalmış.

Her ne kadar, yukarıdaki sonuçlara, düşük yüzük kalınlılğı tercih etmem sebebiyle sevinsem de, yine de bu işi biraz kişisel tercih olarak görüyorum.

Siz ne dersiniz?

Keyifli tüttürmeler…